E-ticaretin ivme kazanması ve hızlı teslimatın hayatın her alanına entegre olması, Moto Kurye mesleğini hiç olmadığı kadar popüler hale getirdi. Gerek restoranlardan sipariş teslimatı gerekse online (çevrim içi) alışverişlerin ulaştırılması gibi alanlarda çalışan Moto Kuryeler, şehir hayatının görünmez kahramanları olarak gün geçtikçe daha fazla tercih ediliyor.
Moto Kurye Nedir, Hangi Alanlarda Çalışır?
Moto Kuryelik, esnek çalışma saatleri, özgürlük hissi ve yüksek talep nedeniyle günümüzün cazip mesleklerinden biri haline geldi. Ancak, bu işe girişte yalnızca motosiklet sürmek yeterli değil; belirli yasal belgeler ve sertifikaların tamamlanmış olması şart. Ehliyetten SRC’ye, psikoteknik rapordan vergi levhasına kadar uzanan bu evrak listesi, Moto Kuryelik kariyerine sağlam bir başlangıç yapmak isteyen herkes için yol haritası niteliğinde.
Moto Kuryelik; motosiklet kullanarak paket, evrak veya ürün taşıyan kişinin yaptığı işe verilen isim. Genellikle restoran zincirleri, süpermarketler, eczaneler ve e-ticaret firmalarıyla çalışan Moto Kuryelikte günümüzde freelance (serbest çalışan) modeli de oldukça yaygın. Hızlı teslimatın önem kazandığı bu dönemde deneyimli ve belgeleri tam olan Moto Kuryelere olan talep de artmış durumda.
Moto Kuryelik Yapmak İçin Gereken Evraklar
- A1 veya A2 sınıfı Ehliyet,
- SRC 4 belgesi,
- Psikoteknik değerlendirme raporu,
- Adli sicil kaydı,
- Sağlık raporu,
- İkametgâh belgesi ve kimlik fotokopisi,
- Kendi motoruyla çalışacaklar için; ruhsat fotokopisi, zorunlu trafik sigortası, kasko sigortası,
- Freelance çalışmak isteyenler için; şahıs şirketi kurulumu, vergi levhası, e-fatura sistemine kayıt, BAĞ-KUR girişi,
- Zorunlu kişisel koruyucu ekipmanlar; kask, reflektörlü yelek, eldiven, dizlik, uygun ayakkabı.
İlk Adım Ehliyet Sahibi Olmak
Moto Kurye olmak isteyenlerin en başta motosiklet ehliyetine sahip olması gerekir. Türkiye’de bu iş için genellikle A1 ya da A2 sınıfı ehliyetler yeterli. A1 sınıfı ehliyetle 125 cc’ye kadar motosiklet kullanılabilirken, A2 sınıfı daha büyük ve güçlü motorları kapsamına alıyor. Birçok kurye firması, A2 sınıfı ehliyeti tercih edebileceğini unutmayın; çünkü bu ehliyetle kullanılan motorlar hız ve taşıma kapasitesi açısından daha avantajlıdır. Diğer yandan bazı firmaların motor ehliyetinin yanında aktif motosiklet kullanımında da en az 1-2 yıllık deneyim şartı da arayabileceğini unutmayın. Sahada karşılaşılabilecek tehlikelerin deneyimle daha kolay yönetilmesi açısından önemli bir kriter.
SRC 4 Belgesi ve Psikoteknik Rapor
Moto Kuryelik yalnızca motosiklet sürmeyi bilmekle sınırlı değil. Bu işi meslek olarak yapacak kişilerin taşıma alanında yetkinliğini belgeleyen SRC 4 belgesine sahip olması gerekiyor. SRC belgesi, özellikle şehir içi ve şehirler arası yük taşımacılığı için zorunlu bir yeterlilik belgesi. Almak için kısa bir eğitime katılmak ve sonrasında sınavı geçmek gerekir. Bu süreç genellikle birkaç hafta içinde tamamlanabilir.
SRC başvurusu sırasında alınması gereken bir diğer önemli belge ise psikoteknik değerlendirme raporu. Bu rapor adayın dikkat, refleks, hafıza ve koordinasyon gibi sürüş güvenliğiyle ilgili yetilerini ölçen bilgisayarlı testlerden oluşuyor. Geçerliliği beş yıl olan bu rapor, yalnızca belirlenmiş psikoteknik merkezlerinde alınabilir.
Adli Sicil Kaydı ve Sağlık Raporu
Moto Kuryelerin işe alınma süreçlerinde sıklıkla istenen belgelerden biri de temiz bir adli sicil kaydı. Bu belge sayesinde işverenler, özellikle emanet edilen paketlerin güvenliği açısından adayın geçmişini kontrol edebilir. Sabıka kaydı, e-Devlet üzerinden dakikalar içinde temin edilebilecek bir evrak.
Bunun yanı sıra bazı firmalar, adaylardan aile hekiminden alınacak basit bir sağlık raporu da talep edebilir. Bu raporun amacı, kişinin bu işi yapmasına engel olabilecek ciddi bir sağlık sorununun olmadığını belgelemektir. Özellikle bağımsız çalışan bireyler için olmasa da kurumsal firmalar bu belgeyi dosyalarında bulundurmayı tercih edebilir.
İkametgah Belgesi ve Kimlik Fotokopisi
İşe alım dosyasını oluşturmak isteyen her firma, adaydan kimlik fotokopisi ve yerleşim yeri belgesi de ister. Bu belgeler E-Devlet sisteminden kolaylıkla alınabilir ve resmi başvuru süreçlerinde standart evraklar arasında yer alır. Özellikle büyük zincirler ve resmi uygulamalarla çalışacak kuryelerde bu belgelerin eksiksiz olması gerekir.
Kendi Aracıyla Çalışacaklar İçin Ek Belgeler
Eğer Moto Kurye bireysel olarak çalışacak ve kendi motosikletini kullanacaksa, ruhsat ve güncel trafik sigortası da ibraz edilmelidir. Bazı uygulamalarda ek olarak isteğe bağlı kasko sigortası da önerilir. Çünkü, sahada yoğun kullanılan araçların çalınma ya da hasar görme riski oldukça yüksektir. Teslimat sırasında yaşanacak herhangi bir aksiliğe karşı motosikletin sigorta kapsamında olması, kuryeyi koruyan en önemli unsurlardan biri olduğunu unutmayın.
Freelance Moto Kuryeler İçin Vergi Kaydı
Günümüzde birçok Moto Kurye, kurumsal firmalar yerine kendi şirketini kurmayı tercih edebiliyor. Bu modelde kişi, bireysel olarak uygulamalara kayıt oluyor ve teslimat başına ödeme alıyor. Ancak, bu modelde çalışmak isteyenlerin dikkat etmesi gereken bir yasal süreç daha var; vergi mükellefiyeti.
Şahıs şirketi açarak vergi levhası çıkartmak, e-fatura sistemine dahil olmak ve muhasebe işlemlerini yürütmek freelance çalışanlar için zorunlu. Pek çok uygulama, bu süreci kolaylaştırmak adına çözüm ortaklarıyla birlikte hareket ediyor. Mali müşavir desteği alarak bu süreci daha sağlıklı yürümesini destekleyebilirsiniz.
Güvenliğin Temel Parçası: Koruyucu Ekipmanlar
Her ne kadar belge kategorisine girmese de Moto Kuryelerin mutlaka sahip olması gereken ekipmanlar var. Kask, reflektörlü yelek, eldiven, dizlik ve uygun bot gibi güvenlik ekipmanları kişisel korumanın yanında firmaların sigorta kapsamını etkileyebilir. Bu ekipmanların eksik olması, bazı firmalar tarafından doğrudan işe alınmama sebebi olarak değerlendirileceğini ekleyelim.
